Bất cứ ai đã từng sở hữu một cặp IEM ( tai nghe kiểm âm dạng nhét tai ) cũng đều phải biết rằng eartips là một thành phần tối quan trọng của tai nghe. Tuy nhiên, có rất nhiều người, đặc biệt là những người mới cho rằng phần eartips chỉ cốt là để đeo vừa tai mà thôi. Một số thì nghĩ có thể là để thêm chút màu mè cho tai nghe. Những điều đó thì không hoàn toàn sai nhưng thực tế có nhiều thứ cần phải quan tâm hơn đến những chiếc eartips. Một chút ít khác biệt về vẻ bề ngoài của eartips thực sự đem đến sự khác biệt rất lớn trong âm thanh mà bạn không thể nhìn thấy được. Bài viết này sẽ giúp bạn nhìn thấy điều đó.
ĐỘ THOẢI MÁI
Đương nhiên, eartips luôn xuất hiện với rất nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau. Đơn giản vì chẳng có 2 người nào có đôi tai giống nhau hoàn toàn cả, thế nên cần phải tạo ra thứ gì đó thực sự có thể lấp kín lỗ tai của bạn một cách hoàn hảo. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp kể cả khi eartip có kích thước vừa khít 100% với tai của một người thì chất liệu của đôi eartips đó sẽ ảnh hưởng đến độ thoải mái cũng như âm thanh cuối cùng mà tai ta nghe được.
Độ thoải mái đóng vai trò cốt lõi trong trải nghiệm âm thanh với những chiếc tai nghe IEM. Cứ cho là eartips không ảnh hưởng đến âm thanh thì cảm giác khó chịu khi đeo một đôi eartips thô kệch, cứng ngắc sẽ làm bạn mất tập trung. Bạn sẽ chẳng còn tâm trí nào để thưởng thức bản nhạc một cách trọn vẹn nữa. Ví dụ điển hình là chiếc Dunu DK-3001. Mặc dù sự khó chịu khi đeo không bắt nguồn chính từ những cặp eartips mà là từ chính cái thiết kế housing kỳ cục nhưng điều đó chứng tỏ là dù âm thanh của tai nghe có tốt đến mức nào mà trải nghiệm đầu tiên là SỰ THOẢI MÁI không được đáp ứng, chiếc tai nghe của bạn sẽ chẳng còn giá trị để thưởng thức nữa.
THIẾT KẾ HOUSING
Thiết kế của một chiếc tai nghe ( trong một vài trường hợp) sẽ ảnh hưởng đến việc lựa chọn kích cỡ và đặc tính của eartips. Ví dụ như một số loại tai nghe có housing được thiết kế để nhét không sâu vào trong ống tai sẽ yêu cầu eartips lớn hơn, ngược lại với những chiếc tai nghe yêu cầu nhét sâu vào trong ống tai sẽ đòi hỏi eartips có kích thước nhỏ hơn.
Vì lý do trên, việc lựa chọn eartips có các size kích thước khác nhau là cực kỳ quan trọng nếu bạn đang lên kế hoạch có cho mình một bộ sưu tập tai nghe IEMs.
Trong những loại eartips tôi từng sử dụng thì Spinfits là dòng mà tôi yêu thích nhất. Tuy nhiên việc lựa chọn size thì lại phụ thuộc vào kiểu thiết kế của housing. Ví dụ như chiếc ProPhile 8 tôi dùng size nhỏ, trong khi đó Pinnacle P1 thì tôi lại dùng size Trung.
CHẤT LIỆU EARTIPS
Nghe cứ như đang chọn quần áo không bằng nhưng đối với eartips thì chỉ có 2 loại chất liệu chính mà bạn cần quan tâm. Silicone và Bọt biển (đúng ra phải là foam nhưng bọt biển thì dễ hình dung hơn). Chất liệu của eartips là thứ rất quan trọng, nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới cả độ thoải mái và âm thanh của tai nghe. Có đôi lúc bạn sẽ gặp những mẫu eartips kết hợp cả 2 chất liệu này lại với nhau và họ gọi đó là hybrid eartips ( có trong một số sản phẩm của Sony )
Eartips bọt biển , nổi tiếng nhất là Comply Foam được làm từ memory-foam với mục tiêu là tạo ra cảm giác “custom fit” cho người sử dụng. Đó là do khả năng giãn nở của memory-foam khi đeo sẽ lấp đầy toàn bộ ống tai của bạn. Tuy nhiên một số người sẽ thấy loại eartips này đeo khó chịu hơn eartips silicone, chúng cũng sẽ nhanh hỏng và mau phải thay thế hơn.
Silicone eartips thì xuất hiện phổ biến hơn do chúng bền và rẻ hơn so với eartips bọt biển. Đó cũng chính là lý do tại sao có rất rất nhiều các hãng với hàng chục loại eartips silicone khác nhau trên thị trường. Không giống như eartips bọt biển, bạn phải bóp rồi chờ eartips nở ra, với silicone eartips, việc cần làm chỉ là đút thẳng vào tai mà thôi.
THIẾT KẾ CỦA EARTIPS
Không chỉ có chất liệu là thứ được cân nhắc mà thiết kế của eartips cũng là thứ mà chúng ta cần quan tâm. Qua nhiều năm phát triển, chúng ta đã có eartips silicone kiểu 1 tầng truyền thống, 2 tầng hiện đại hay thậm chí là 3 tầng trên tai nghe của Etymotic. Tất cả những thiết kế này đều ảnh hưởng tới độ vừa vặn, độ thoải mái, độ cách âm và cả chất âm của tai nghe.
Không chỉ có tai nghe được “tune” âm mà kể cả eartips cũng vậy. Lấy eartips silicone làm ví dụ. Việc nhà sản xuất lựa chọn độ dày của đầu mũ, độ mềm của vật liệu, đường kính ống thoát âm, hình dáng của mũ hoàn toàn nằm trong chủ đích của nhà sản xuất. Thông thường, phần lõi của eartips bao giờ cũng sẽ dày và cứng hơn so với phần đầu mũ. Lý do là bởi vì nếu chúng quá mềm, khi nhét vào tai thì nó sẽ bị co lại và chặn luôn đường thoát âm trên tai nghe của bạn.
Phần đường kính ống thoát âm và độ dài của ống cũng rất quan trọng. Nếu bạn đã nhúng tay vào các dự án DIY CIEMs thì chắc hẳn bạn sẽ biết điều này. Đối với trường hợp của eartips, ống dẫn âm có đường kính rộng thường sẽ làm giảm âm lượng của dải bass cùng lúc làm tăng âm lượng của dải treble làm âm thanh sáng hơn. Điều ngược lại sẽ xảy ra khi lỗ thoát âm nhỏ lại. Đây chỉ là một trong những yếu tố trong thiết kế có ảnh hưởng đến chất âm của eartips, còn có rất nhiều yếu tố khác nữa mà mỗi nhà sản xuất đều giữ riêng cho mình.
CÁCH ÂM
Sau tất cả thì chức năng chính của một cặp eartips đó là tạo ra bức tường cách âm trong tai của bạn. Nếu eartips của bạn không lấp đầy được khoảng trống trong tai của bạn đồng nghĩa với chất lượng âm thanh của tai nghe sẽ tụt giảm một cách thê thảm. Âm thanh sẽ trở nên chói gắt, thiếu bass hoặc mất hẳn bass.
ẢNH HƯỞNG TỚI ÂM THANH
Chúng ta vừa nãy đã biết rằng eartips ảnh hưởng tới âm thanh, để làm rõ và dễ hình dung hơn thì hãy nhìn vào những dữ liệu đo đạc sau.
Tất cả đo đạc và đồ thị thuộc về tác giả brooko.170914 tại diễn đàn head-fi.org
Đầu tiên là thử nghiệm giữa việc có eartips và không có eartips. Tai nghe sử dụng là Fiio F9 và eartips là Crystal Foam.
Một sự thay đổi đáng kể về đồ thị âm khi sử dụng eartips. Dải bass được cải thiện rất nhiều và các đỉnh nhọn ở dải treble được làm mịn màng hơn. Phần peak ở 7kHZ, lỗi kinh điển về thiết kế của FiiO F9 cũng đã được làm dịu xuống.
Tiếp đến là Comply Foam so sánh với Crystal Foam
Khá tương đồng ở dải bass và mid nhưng ở dải cao, rõ ràng Comply Foam đã gọt đi kha khá đỉnh nhọn làm âm treble bớt sắc và chói hơn.
Tiếp đến là Ostry Blue OS200 vs Crystal Foam
Bạn có thể thấy, dải bass của 2 loại eartips này khá tương đồng nhưng dải mid và dải cao thì Ostry Blue OS200 đã có sự thay đổi đáng kể.
Sẽ còn rất rất nhiều sự thay đổi nữa có lẽ tôi sẽ để dành phần cho các bạn tự khám phá.
KẾT LUẬN
Với tất cả những thông tin vừa rồi, tôi hy vọng rằng bạn đã có một cái nhìn rộng và khái quát hơn về tầm quan trọng của eartips với chiếc tai nghe của mình. Trong kỳ tới, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu cách để chọn một đôi eartips hoàn hảo nhất. Hẹn gặp lại các bạn.
Biên dịch bởi d4vidnguyen
Nguồn : samma3a.com
