Doanh số Alibaba, Baidu, và Xiaomi chỉ xếp sau Amazon và Google, nhưng lượng người dùng thực sự tận dụng những thiết bị của họ lại rất ít.
Người ta từng nói rằng 2018 sẽ là năm của loa thông minh tại Trung Quốc.
Dự báo đó không hề sai: số lượng người Trung Quốc rút hầu bao tậu loa thông minh về nhà là cực kỳ lớn. Vấn đề là, họ mua về để… trưng chứ chẳng mấy ai thực sự sử dụng.
Ivy Sun từng rất hào hứng khi bố mẹ cô sắm được một chiếc loa thông minh Tmall từ bạn bè họ vào năm ngoái. “Tôi trở về Thượng Hải với kỳ vọng thấy được nó thông minh đến mức nào” – cô nói.
Thế nhưng chỉ vài tuần sau đó, cả nhà Sun chẳng còn quan tâm đến món đồ công nghệ cao kia nữa, và chiếc loa thông minh nay chỉ đóng một vai trò duy nhất: làm máy nghe nhạc.
Họ biết rằng nó có thể điều khiển một số thiết bị gia dụng trong nhà, và thậm chí còn cho phép họ mua sắm trực tuyến thông qua câu lệnh giọng nói nữa. Nhưng Sun cho biết trong nhà cô làm gì có món đồ gia dụng thông minh nào để điều khiển, và bản thân chiếc loa thông minh đôi lúc còn chẳng thèm phản ứng lại câu lệnh của cô!
Dữ liệu từ công ty phân tích thị trường Canalys cho thấy thị trường loa thông minh Trung Quốc tăng trưởng gần…100 lần trong năm 2018, trở thành thị trường lớn thứ hai trên thế giới sau Mỹ vào năm ngoái. Tốc độ tăng trưởng khủng khiếp này đồng nghĩa với việc trong Quý 4, Alibaba, Baidu và Xiaomi chỉ đứng sau Amazon và Google về doanh số bán ra trên toàn cầu (ảnh dưới).
Nhưng chuyên viên phân tích Mengmeng Zhang từ Counterpoint cho biết doanh số cao không có nghĩa những chiếc loa thông minh đến từ các hãng này phổ biến trong cộng đồng người tiêu dùng, đặc biệt khi xét đến mức giá rẻ không tưởng của loa thông minh tại Trung Quốc.
Zhang cho biết: “Trong đợt khuyến mãi Ngày Độc thân năm 2017, Alibaba đã giảm giá khủng cho các loại loa thông minh để kích cầu”. Loa Genius X1 của Alibaba có giá chỉ 15 USD, tức thấp hơn giá gốc đến gần 80%.
Baidu và Xiaomi cũng đi theo trào lưu giá rẻ trong năm tiếp theo, khiến doanh số của hai hãng này tăng lên đáng kể.
“Việc giảm giá đóng một vai trò quan trọng trong thúc đẩy sự phát triển của loa thông minh, đặc biệt tại thị trường Trung Quốc, nơi người tiêu dùng rất coi trọng vấn đề giá cả” – Zhang nói.
Loa thông minh được mua về rất nhiều, nhưng chúng được sử dụng ra sao?
Công ty nghiên cứu Jiguang đã nghiên cứu số liệu thống kê về các ứng dụng smartphone dành cho loa thông minh – bởi nếu bạn dùng loa thông minh, bạn sẽ cần những ứng dụng như vậy để thiết lập và cấu hình chúng.
Có 829 triệu người dùng Internet ở Trung Quốc tính đến cuối năm 2018, nhưng chỉ khoảng 11 triệu trong số đó cài đặt các ứng dụng loa thông minh lên điện thoại – tức chỉ có 1,3% người dùng thực sự sử dụng loa thông minh mà thôi.
Số người dùng Internet tại Mỹ thấp hơn nhiều, nhưng ở đây lại có đến 53 triệu người dùng loa thông minh (ảnh dưới).
Vậy tại sao người dùng Trung Quốc mua loa thông minh về rồi lại không đụng đến chúng?
Điều này có lẽ là bởi hệ sinh thái loa thông minh tại đất nước đông dân nhất thế giới vẫn còn quá nhỏ, và hiệu năng các thiết bị loa thông minh cũng không mấy ấn tượng.
Theo khảo sát tại Trung Quốc, có 3 rào cản lớn nhất đối với sự phát triển của loa thông minh, bao gồm: tương tác AI nghèo nàn, không đủ nhu cầu trong đời sống thực tế, và hệ sinh thái các thiết bị gia dụng thông minh chưa phát triển.
Các chuyên gia tin rằng sẽ cần thời gian để các nhà phát triển loa thông minh gây dựng được một cơ sở dữ liệu về thói quen và các câu lệnh giọng nói của người dùng.
“Công nghệ này chưa bao giờ thu hút được sự chú ý rộng rãi tại Trung Quốc cho đến cuối năm 2017. Rất không công bằng khi so sánh thị trường Trung Quốc với Mỹ, nơi người tiêu dùng đã được tiếp cận với công nghệ này từ nhiều năm trước” – Sophie Pan, một nhà phân tích tại IDC cho biết.
Lấy chiếc loa thông minh bán chạy hàng đầu thế giới làm ví dụ. Chiếc Echo Dot của Amazon là em út trong một dòng sản phẩm loa thông minh được giới thiệu từ năm 2015, trong khi loa thông minh Tmall Genie của Alibaba đến tận 2017 mới xuất hiện.
Nói đơn giản, loa thông minh của Amazon đã tồn tại trong thời gian lâu gấp đôi so với của Alibaba – nhờ đó nó có cơ hội trưởng thành và có thêm các kỹ năng, các add-on bên thứ ba (hiện Echo có hơn 70.000 câu lệnh), cho phép Echo làm những việc như gọi xe Uber. Trong khi đó, Tmall Genie chỉ có chưa đến 1.000 câu lệnh.
Chính sự thiếu hụt chức năng đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt người dùng. Nhưng nếu không có đủ số người dùng mong muốn, thì liệu có lý do gì để các nhà phát triển bỏ công sức trang bị cho nền tảng này thêm nhiều kỹ năng mới? Quả là một vòng luẩn quẩn. Liệu thị trường loa của Trung Quốc có phá vỡ được vòng lặp này hay không?
