Ngành công nghiệp âm thanh là một trong những lĩnh vực phát triển rất gần với thời hiện đại. Mặc dù không có tốc độ tiến bộ nhanh khủng khiếp như ngành công nghệ bán dẫn (điện thoại, máy tính), nhưng công nghệ âm thanh cũng đã trải qua nhiều bước phát triển vượt bậc để đạt được như ngày hôm nay. Trong bài viết lần này, chúng ta cùng quay ngược thời gian nhìn lại từng giai đoạn lịch sử của ngành Audio.
Khởi đầu: máy quay đĩa
Bước chân chập chững đầu tiên của con người trên con đường tại tạo âm thanh là máy quay đĩa, phát minh bởi Thomas Edison vào năm 1877.
Để mã hóa âm thanh thu được, Edison đã nghĩ ra phương pháp khắc trực tiếp hình dạng của sóng âm lên một khối trụ quay, sau đó phủ lên một lớp nhôm hoặc sáp để bảo quản. Để phát lại âm thanh đó, ông lại quay chính khối trụ kia, dùng một cây kim chạy dọc theo đường khắc và làm kim dao động. Sự dao động của cây kim đó được phóng thanh bằng một cái kèn bằng kim loại. Hình dáng của cái loa kèn và máy quay đĩa đã trở thành biểu tượng của ngành âm thanh.
Tăng cường chất lượng âm thanh
Khái niệm âm thanh chất lượng cao chưa hề xuất hiện trong những năm đầu của thế kỷ 20. Các máy nghe nhạc tại nhà thời đó chỉ có máy quay đĩa tốc độ 78 vòng trên phút và đài AM Radio. Cả hai máy đó đều không cho ra tiếng hay cho lắm. Mỗi khi chơi nhạc thì máy luôn tạo ta tiếng tạch tạch lạo xạo. Thời đó thì những nhược điểm này là không thể tránh khỏi.
Sau chiến tranh thế giới thứ 2, các nhà khoa học đã đạt được hàng loạt tiến bộ về âm thanh. Công nghệ khắc tín hiệu lên đĩa than được cải tiến, cho phép ghi nhiều tín hiệu hơn trên mặt đĩa. Điều này cho phép đĩa quay ở tốc độ chậm hơn là 33 vòng trên phút. Đài AM radio cũng được nâng cấp về khả năng nhận tín hiệu, chống nhiễu sóng tốt hơn, tiếng cho ra sạch hơn. Cùng với đó, băng đĩa từ ra đời giúp âm thanh chất lượng cao trở nên dễ tiếp cận hơn với người nghe.
Dàn stereo
Trong những năm 1950, các hãng âm thanh từ Mỹ, Anh và Nhật tạo ra thời kì vàng son của âm thanh HiFi. Các bản thu âm trước kia chỉ ở dạng Mono một kênh, giờ đã có thể thu âm và phát lại ở dạng Stereo hai kênh. Bước tiến này tạo ra trải nghiệm âm nhạc chân thực chưa từng có trên một dàn loa. Các Amply thời này sử dụng bóng chân không (Tube Amp) tạo ra chất âm trầm ấm và đầy đặn rất đặng trưng.
Dàn âm thanh tích hợp
Rất nhiều người trong những năm này đầu tư mua những chiếc radiogram, một thiết bị âm thanh đồng bộ. Đây là sự kết hợp của đài radio, máy quay đĩa, amply và dàn loa trong cùng một thùng dài trông giống một món nội thất gia đình. Radiogram được coi là giải pháp âm thanh đơn giản, tiết kiệm và tiện lợi nhất. Những dàn loa như này được sản xuất liên tục đến những năm 1970, khi dàn âm thanh độc lập bắt đầu chiếm ưu thế.
Dàn Hi Fi Audio
Dân chơi audiophile thời này bắt đầu đặt mua tất cả các thiết bị âm thanh độc lập. Từ máy quay đĩa, radio, amply đến loa, tất cả mọi thứ đều được tìm mua riêng và chế tạo riêng bởi nhiều hãng khác nhau. Cách này giúp cho họ có thể tùy ý phối ghép, tùy chỉnh dàn âm thanh của mình sao cho vừa túi tiền, diện tích phòng, và cả thể loại nhạc mình thích nghe. Cách thiết kế dàn này hiện vẫn đang là xu hướng hiện nay.
Loa Bookshelf nhỏ gọn
Dàn âm thanh lớn dường như không phải lựa chọn phù hợp với những người không có diện tích rộng để đặt loa, hoặc không đủ chi phí để đầu tư cho DAC/Amp đắt tiền. Đó là lý do kiểu loa Bookshelf nhỏ gọn ra đời vào năm 1957. Với những công nghệ mới như Passive Radiator, Bass Reflex, những cặp loa này có thể tạo ra dải trầm vượt trội so với kích thước của chúng. Và cái tên Bookshelf phần nào cũng cho ta mường tượng được về kích thước của dòng loa này. Chúng nhỏ gọn, đặt vừa trên giá sách và hiện nay đã đủ nhỏ để đặt trên bàn làm việc. Đồng thời, nhờ vào kích thước nhỏ nên có thể dễ dàng kéo được bằng Amply công suất thấp.
Bùng nổ của âm thanh di động
Với cuộc cách mạng điện tử viễn thông, người nghe nhạc dần quen với những máy nghe nhạc nhỏ gọn như Sony Walkman hay Apple iPod, sau này là các máy nghe nhạc thông minh từ Fiio, Shanling hay Astell & Kern. Tải nhạc vào máy trở nên đơn giản hơn với thao tác download, không cần mua từng đĩa CD như ngày xưa. Âm nhạc giờ đây có thể được mang theo bên mình đến mọi nơi với các loa Bluetooth di động. Chiếc tai nghe nhỏ gọn có thể chơi nhạc cho mình bạn mà không làm phiền đến người khác.
Các dàn âm thanh HiFi vẫn sẽ xuất hiện trong phòng nghe của các Audiophile, được trang bị thêm nhiều công nghệ mới như DAC/Amp Hi-Res, ổ cứng kết nối mạng, hay khả năng Stream nhạc trực tuyến.
Thời đại âm thanh thông minh
Mạng internet và AI đang len lỏi vào mọi thứ đồ công nghệ thời nay, trong đó có loa thông minh. Mở đầu xu thể này là những sản phẩm như Amazon Alexa, Google Home và Apple HomePod. Những chiếc loa này bên cạnh chức năng phát nhạc, còn có thể giúp người dùng tìm kiếm thông tin, điều khiển các thiết bị trong nhà, y như một người quản gia vậy.
Các bạn có dự đoán gì về các bước phát triển tiếp theo của ngành công nghệ âm thanh ? Hãy để lại ý tưởng của mình ở phần comment phía dưới nhé.
